Gerrit Rietveld
1959
In 1959 was architect Gerrit Rietveld de eerste winnaar van de Sikkens Prize. Hij ontving de prijs voor zijn gehele oeuvre in zoverre hij hiermee heeft bijgedragen tot de verwezenlijking van de synthese tussen ruimte en kleur.
De visionaire kracht van de Stijl
Gerrit Rietveld is een ideale keuze voor de eerste Sikkens Prize. Het is een keuze als manifest, waarmee maat en gewicht van de prijs zijn geijkt. Het is tevens een programmatische keuze, een gebaar naar het inspirerend verleden als uitgangspunt voor nieuwe idealen. Bewondering voor de Stijl is in die jaren nog niet een algemeen en internationaal aanvaard verschijnsel zoals tegenwoordig, maar de belangstelling voor deze avant-garde beweging bestaat wel in specialistische kring.
Belangstelling voor De Stijl
Dat blijkt onder meer uit enkele tentoonstellingen en recente studies: in 1951 wijdt het Stedelijk Museum in Amsterdam een overzichtstentoonstelling aan de Stijl en het jaar daarop wordt deze herhaald in het Museum Of Modern Art in New York. In 1956 publiceert Hans Jaffé, adjunctdirecteur van het Stedelijk Museum en later hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, zijn monografie over de Stijl; in 1958 promoveert de kunsthistoricus Theodore Brown op een studie over de meubels van Rietveld. De visionaire kracht van deze avant-garde – per definitie een randverschijnsel in zijn eigen tijd – wordt dus serieus genomen.
Het belang van kleur in de architectuur
Rietvelds verantwoording bij het aanvaarden van de eerste Sikkens Prize 1959: “De toewijzing van de eerste Sikkens Prize aan mij was een grote verrassing. Natuurlijk heb ik hierbij gedacht: ‘er zijn tegenwoordig veel kleurenadviseurs, die veel royaler met kleur omspringen dan ik; ik gebruik er maar weinig.’ Maar misschien heeft hier meegeteld de lijfspreuk van onze Amerikaanse collega Mies van der Rohe: ‘less is more’. In ieder geval, ik heb de prijs in dank aanvaard en ook tegelijk geweten wat ik er mee denk te doen en dat is een kleurenstudie voortzetten, die ik bijna een halve eeuw geleden begon. Dit was toen voornamelijk voor eigen gebruik. Ik zal nu trachten het zo ver te brengen, dat alles nauwkeurig genoteerd kan worden voor meer algemene toepassing en, naar ik hoop, in het belang van de kleur in de architectuur.
