Germano Tagliasschi & Riccardo Zanetta
1985
Op 19 november 1985 werd in de RAI in Amsterdam de Sikkens Prize uitgereikt aan de Italiaanse architecten Germano Tagliasacchi en Riccardo Zanetta voor hun uniek, historisch onderzoek naar het 19de-eeuwse kleurgebruik in de architectuur van de stad Turijn, en de toepassing van deze kennis in de huidige ontwikkeling van de Turijnse oude binnenstad.
De kleuren van Turijn
In hun gezamenlijk afstudeerproject ‘I colori di Torino 1800-1850’ hebben architecten Germano Tagliasacchi en Riccardo Zanetta onder supervisie van professor G. Brino van de Facoltà di Archittetura del Politecnico te Turijn, de hoofdelementen blootgelegd van een historisch gesproken uniek kleurschema voor deze stad. De gangbare denkbeelden over het ‘gele’ Turijn werden daarmee weerlegd. De onderzoekers waren geïnteresseerd in de vraag hoe kleur gebruikt was als stedelijke politiek onder de Franse administratie in eerste helft van de 19de eeuw, een kleurtoepassing die daarna verloren is gegaan. Huis voor huis, straat voor straat is nagegaan hoe de situatie was. Aan de hand van archivalische documenten betreffende 160 kleuradviezen voor zowel individuele gevels als hele straten en pleinen hebben zij het chromatisch grondplan kunnen reconstrueren. Men had destijds de bedoeling visuele eenheid en ritme te bereiken volgens de classicistische regels symétrie, régularité en uniformité, door verschillende kleuren op de overwegend 17de-eeuwse gevels aan te brengen. Kleur was niet zozeer een decoratief element alswel een instrument om op systematische en betrekkelijk eenvoudige wijze het openbare karakter van de stedelijke ruimte te regisseren.
Historisch verantwoord en architectonisch kleurgebruik
Dit historisch onderzoek heeft nieuwe, waardevolle gegevens opgeleverd voor de veel omvangrijker internationale studies naar de wording en transformatie van de stedelijke ruimte in de 19de eeuw. Bovendien heeft dit onderzoek niet alleen talrijke, goed gedocumenteerde publicaties opgeleverd, maar het heeft met name in Turijn geleid tot een van gemeentewege gestimuleerd, samenhangend kleurgebruik voor de openbare ruimte in de stad. Tot dit doel werd een strategie ontwikkeld waarbij gemeentelijke overheden aan de hand van enkele strategische projecten – zoals de omgeving van het stadhuis – particuliere huiseigenaren proberen te verleiden tot een historisch verantwoord en architectonisch kleurgebruik in de stad.
De rol van kleur
Het is de verdienste van Tagliasacchi en Zanetta dat zij op het juiste moment en met veel kennis van zaken hebben laten zien welke rol kleur heeft gespeeld en nog steeds kan spelen bij de vormgeving en ruimtelijke ervaring van de stedelijke ruimte in de meest brede zin van het woord. Het Turijnproject zou als model dienen voor toekomstige adviezen en projecten van het bestuur van de Stichting Sikkensprijs.
